رویکردی نوین در امنیت دیجیتال
کارگروه راهکارهای دیجیتال
مقدمه
احراز هویت مبتنی بر ریسک (RBA) یکی از مفاهیم کلیدی در دنیای امروز است که به ویژه در زمینه امنیت سایبری و مدیریت ریسک در خدمات مالی و بانکی کاربرد فراوانی دارد. RBA به سازمانها این امکان را میدهد که با توجه به سطح ریسک هر تراکنش یا درخواست، فرآیندهای احراز هویت را بهینهسازی کنند. در این متن، به بررسی مفهوم RBA، مزایا، چالشها و کاربردهای آن در صنایع مختلف خواهیم پرداخت.
مفهوم احراز هویت مبتنی بر ریسک (RBA)
احراز هویت مبتنی بر ریسک (Risk-Based Authentication) یک روش پیشرفته برای ارزیابی و تایید هویت کاربران است که بهجای استفاده از یک روش ثابت و یکسان برای همه کاربران، به عواملی چون نوع تراکنش، محل جغرافیایی، دستگاه استفاده شده و تاریخچه رفتار کاربر توجه میکند. در این رویکرد، سازمانها میتوانند تعیین کنند که آیا نیاز به یک فرآیند احراز هویت سختگیرانه دارند یا میتوانند فرآیند را سادهتر کنند.
بهعنوان مثال فرض کنید یک کاربر به نام علی از یک دستگاه شناخته شده، در یک ساعت معمولی و از محل کار خود به حساب بانکیاش وارد میشود. در این حالت، سیستم RBA ممکن است به سادگی اجازه دسترسی به حساب را بدهد. اما اگر علی از یک دستگاه جدید و از یک مکان غیرمعمول مانند یک کافه در شهری دیگر وارد شود، سیستم ممکن است از او بخواهد که یک کد تایید را از طریق پیامک یا ایمیل دریافت کند تا از صحت هویت او اطمینان حاصل کند.
مزایای RBA
- کاهش بار روی کاربران
یکی از اصلیترین مزایای RBA، کاهش بار و فشار روی کاربران در فرآیند احراز هویت است. با استفاده از این روش، کاربران میتوانند با سهولت بیشتری به خدمات مورد نظر خود دسترسی پیدا کنند. این امر بهویژه در محیطهای دیجیتال که کاربران به دنبال تجربههای سریع و بیدردسر هستند، بسیار حائز اهمیت است. فرض کنید در یک فروشگاه آنلاین، اگر کاربری که قبلتر بارها خرید کرده و از همان دستگاه و مکان استفاده میکند، بخواهد دوباره خرید کند، RBA میتواند او را بهراحتی شناسایی کند و نیازی به وارد کردن مجدد اطلاعات هویتی نداشته باشد. این بهبود تجربه کاربری میتواند منجر به افزایش فروش و رضایت مشتریان شود.
- افزایش امنیت
RBA با ارزیابی دقیق ریسکها و شرایط مختلف، به سازمانها این امکان را میدهد که امنیت را در سطوح مختلف مدیریت کنند. این رویکرد به آنها اجازه میدهد تا بر اساس
شرایط خاص، اقدامات امنیتی لازم را انجام دهند. بهطور مثال در یک بانک، اگر کاربری از یک کشور با ریسک بالای تقلب وارد حساب خود شود، سیستم RBA میتواند تشخیص دهد که این فعالیت مشکوک است و به همین دلیل ممکن است از کاربر بخواهد تا اطلاعات اضافی مانند پاسخ به سوالات امنیتی را ارائه دهد.
- بهینهسازی منابع
استفاده از RBA به سازمانها این امکان را میدهد که منابع خود را بهینهتر مدیریت کنند. و بهجای صرف انرژی و زمان بر روی احراز هویتهای سختگیرانه برای همه کاربران، میتوانند تمرکز بیشتری بر روی کاربرانی که نیاز به نظارت بیشتری دارند، داشته باشند.
در یک سازمان بزرگ، تیم امنیتی میتواند با استفاده از RBA، فقط بر روی کاربرانی که بهطور مکرر از مناطق جغرافیایی غیرمعمول وارد میشوند، تمرکز کند و از منابع خود در جهت نظارت بر سایر کاربران با رفتارهای معمولی صرفهجویی کند.
چالشهای RBA
با وجود مزایای فراوان، RBA نیز با چالشهایی روبرو است:
- پیچیدگی در پیادهسازی
طراحی و پیادهسازی یک سیستم RBA میتواند پیچیده باشد. سازمانها باید به دقت معیارهای ریسک را تعریف و پیادهسازی کنند و این نیازمند تخصص و زمان است.
سازمانی که میخواهد RBA را پیادهسازی کند، باید از قبل معیارهای دقیقی برای شناسایی ریسکها تعیین کند، مانند شناسایی رفتارهای مشکوک و تحلیل دادههای تاریخی کاربران. این فرآیند ممکن است به تجزیه و تحلیل عمیق دادهها و همکاری نزدیک با تیمهای فناوری اطلاعات نیاز داشته باشد.
- تضمین حریم خصوصی
جمعآوری و تحلیل دادههای کاربران برای ارزیابی ریسکها میتواند نگرانیهایی در مورد حریم خصوصی ایجاد کند. سازمانها باید اطمینان حاصل کنند که دادهها بهطور ایمن و با رعایت قوانین حفاظت از دادهها مدیریت میشوند. اگر یک بانک به جمعآوری دادههای کاربران برای بهبود فرآیند RBA پرداخته باشد، باید اطمینان حاصل کند که این دادهها به درستی رمزگذاری شده و تنها برای اهداف مشخصی مورد استفاده قرار میگیرند. در غیر این صورت، ممکن است کاربران به دلیل نقض حریم خصوصی نسبت به خدمات بانک بیاعتماد شوند.
کاربردهای RBA
احراز هویت مبتنی بر ریسک در صنایع مختلف کاربردهای گستردهای دارد:
- بانکداری و خدمات مالی
در صنعت بانکداری، RBA بهویژه در فرآیندهای مربوط به شناسایی مشتری (KYC) و مدیریت ریسکهای مالی کاربرد دارد. بانکها میتوانند با استفاده از RBA، رفتار تراکنشهای مشکوک را شناسایی کنند و اقدامات لازم را برای جلوگیری از تقلب انجام دهند.
بهعنوان مثال اگر یک مشتری در یک روز بهطور غیرمعمول چندین تراکنش بزرگ را از حساب خود انجام دهد، سیستم RBA میتواند این فعالیت را شناسایی کرده و به کاربر هشدار دهد یا از او بخواهد که هویت خود را تایید کند.
- خردهفروشی آنلاین
در فروشگاههای آنلاین، RBA میتواند به بهبود تجربه خرید کمک کند. با ارزیابی ریسک تراکنشها، فروشندگان میتوانند تصمیم بگیرند که آیا نیاز به تایید هویت بیشتری دارند یا خیر.
اگر یک مشتری جدید بخواهد برای خرید کالا از یک فروشگاه آنلاین ثبتنام کند و از کارت اعتباری جدیدی استفاده کند، RBA میتواند از او بخواهد که اطلاعات اضافی را تایید کند. در مقابل، اگر مشتری دیگری که قبلتر بارها خرید کرده، از همان کارت قبلی استفاده کند، سیستم میتواند او را بهراحتی شناسایی کند و فرایند خرید را سریعتر کند.
- صنعت بیمه
در صنعت بیمه، RBA میتواند به ارزیابی ریسکهای مشتریان کمک کند. با تحلیل رفتار مشتریان و ارزیابی ریسکهای مرتبط، شرکتهای بیمه میتوانند پیشنهادات بهتری ارائه دهند و از سوءاستفادههای احتمالی جلوگیری کنند. به عنوان مثال اگر یک مشتری در حال درخواست بیمه خودرو باشد و سابقهای از تصادفات متعدد داشته باشد، سیستم RBA میتواند این اطلاعات را تحلیل کرده و پیشنهاد بیمهای مناسبتر و با شرایط خاصی به او ارائه دهد.
نتیجهگیری
احراز هویت مبتنی بر ریسک (RBA) رویکردی نوین و مؤثر در مدیریت امنیت دیجیتال است که به سازمانها این امکان را میدهد که با دقت و هوشمندی بیشتری به ارزیابی ریسکها بپردازند. با کاهش بار کاربران و افزایش امنیت، RBA میتواند به بهبود تجربه کاربری و بهینهسازی منابع کمک کند. با این حال، نیاز به توجه به چالشهای مربوط به پیادهسازی و حریم خصوصی نیز وجود دارد. در نهایت، RBA میتواند بهعنوان یک ابزار کلیدی در زمینه امنیت و مدیریت ریسک در صنایع مختلف به کار گرفته شود و به سازمانها کمک کند تا در عصر دیجیتال با چالشهای جدید روبرو شوند.
منابع
https://b2b.mastercard.com/news-and-insights/blog/what-is-risk-based-authentication-kba/
https://www.techtarget.com/searchsecurity/definition/risk-based-authentication-RBA
https://www.onespan.com/topics/risk-based-authentication-rba
