یاسمن حاجیان
پرسوناها: قدرت طراحان در درک عمیق کاربران
مقدمه
پرسوناها در طراحی تجربه کاربری (UX) به عنوان ابزاری قدرتمند برای درک عمیقتر نیازها و خواستههای کاربران شناخته میشوند. این مقاله به بررسی نقش پرسوناها در بهبود فرآیند طراحی تجربه کاربری محصولات دیجیتال میپردازد و نشان میدهد چگونه پرسوناها به طراحان کمک میکنند تا تجربههای کاربری استثنایی خلق کنند. پرسوناها به طراحان اجازه میدهند تا از خود بیرون بیایند و با کاربران همدلی کنند، که این امر به بهبود تصمیمگیریهای طراحی و توسعه محصول منجر میشود (Nielsen, 2024).
تعریف پرسونا
پرسوناها شخصیتهای خیالی هستند که بر اساس تحقیقات کاربری ایجاد میشوند تا نماینده انواع مختلف کاربرانی باشند که ممکن است از یک محصول، خدمات، سایت یا برند به شیوهای مشابه استفاده کنند(Nielsen, 2024). پرسوناها به طراحان کمک میکنند تا نیازها، تجربیات، رفتارها و اهداف کاربران را بهتر درک کنند و به آنها اجازه میدهند تا از خود بیرون بیایند و با کاربران همدلی کنند (Interaction Design Foundation, 2024). پرسوناها معمولاً شامل اطلاعاتی مانند نام، سن، جنسیت، شغل، اهداف، چالشها، رفتارهای آنلاین و ترجیحات کاربران هستند (Javier, 2024).
اهمیت پرسونا در طراحی تجربه کاربری
پرسوناها به طراحان کمک میکنند تا با کاربران همدلی کنند و تصمیمات طراحی و توسعه محصول را بر اساس نیازهای واقعی کاربران اتخاذ کنند (Javier, 2024). با استفاده از پرسوناها، تیمهای طراحی میتوانند بهتر با کاربران ارتباط برقرار کنند و تجربههای کاربری را بهبود بخشند (Wix, 2024). پرسوناها همچنین به تیمهای مختلف از جمله توسعهدهندگان، طراحان، نویسندگان و مدیران پروژه کمک میکنند تا بر روی یک هدف مشترک تمرکز کنند و تصمیمات آگاهانهتری بگیرند (Aela, 2021). به عنوان مثال، پرسوناها میتوانند به تیمهای طراحی کمک کنند تا ویژگیهای محصول را اولویتبندی کنند و از افتادن در دام طراحی خودمحور جلوگیری کنند (Interaction Design Foundation, 2024).
مراحل ایجاد پرسونا
ایجاد پرسوناها شامل مراحل مختلفی است که از تحقیقات کاربری، جمعآوری دادهها و تحلیل آنها برای شناسایی الگوها و روندهای رفتاری کاربران تشکیل شده است (Interaction Design Foundation, 2024). مراحل ایجاد پرسوناها عبارتند از:
- تحقیقات کاربری: جمعآوری دادهها از طریق مصاحبهها، نظرسنجیها، مشاهدات و تحلیل دادههای موجود.
- تحلیل دادهها: شناسایی الگوها و روندهای رفتاری کاربران برای ایجاد پرسوناهای دقیق.
- ایجاد پرسوناها: تعریف ویژگیهای کلیدی پرسوناها مانند نام، سن، جنسیت، شغل، اهداف، چالشها و ترجیحات.
- تأیید و بهروزرسانی: بررسی و تأیید پرسوناها با استفاده از بازخورد کاربران و بهروزرسانی آنها بر اساس تغییرات در نیازها و رفتارهای کاربران.
به عنوان مثال، برای یک سرویس اجاره دوچرخه، پرسوناها میتوانند شامل افرادی باشند که به دنبال تجربههای سریع و کارآمد هستند و اطلاعات دقیقی در مورد انواع دوچرخهها، اندازهها و قیمتها میخواهند (Wix, 2024).
انواع پرسوناها
پرسوناها میتوانند بر اساس اهداف، نقشها و رفتارهای کاربران تقسیمبندی شوند. برای مثال:
- پرسوناهای هدفمحور: این پرسوناها بر روی اهداف و نیازهای کاربران تمرکز دارند و به طراحان کمک میکنند تا ویژگیهای محصول را بر اساس اهداف کاربران طراحی کنند (Interaction Design Foundation, 2024).
- پرسوناهای نقشمحور: این پرسوناها بر روی نقشهای کاربران در سازمانها یا زندگی روزمره تمرکز میکنند و به طراحان کمک میکنند تا تجربههای کاربری را بر اساس نقشهای مختلف بهینهسازی کنند (Interaction Design Foundation, 2024).
- پرسوناهای سنتی: این پرسوناها بر اساس ویژگیهای دموگرافیک و رفتاری کاربران ایجاد میشوند و به طراحان کمک میکنند تا تجربههای کاربری را برای گروههای مختلف کاربران بهینهسازی کنند (Javier, 2024).
مزایای استفاده از پرسوناها
استفاده از پرسوناها مزایای زیادی دارد:
- همدلی با کاربران: پرسوناها به طراحان کمک میکنند تا با کاربران همدلی کنند و نیازها و خواستههای آنها را بهتر درک کنند (Javier, 2024).
- بهبود تصمیمگیری: پرسوناها به تیمهای طراحی کمک میکنند تا تصمیمات طراحی را بر اساس نیازهای واقعی کاربران اتخاذ کنند و از افتادن در دام طراحی خودمحور جلوگیری کنند (Interaction Design Foundation, 2024).
- کاهش ریسکهای طراحی: با استفاده از پرسوناها، تیمهای طراحی میتوانند ریسکهای طراحی را کاهش دهند و از ایجاد ویژگیهایی که به کاربران کمک نمیکنند، جلوگیری کنند (Javier, 2024).
- تمرکز بر هدف مشترک: پرسوناها به تیمهای مختلف کمک میکنند تا بر روی یک هدف مشترک تمرکز کنند و تصمیمات آگاهانهتری بگیرند (Aela, 2021).
چالشها و محدودیتها
ایجاد و استفاده از پرسوناها با چالشهایی همراه است:
- دادههای ناکافی: پرسوناهایی که بر اساس دادههای ناکافی یا زودهنگام ایجاد شدهاند، ممکن است در محیط واقعی به شکست منجر شوند (Radiant Digital, 2023).
- عدم حمایت رهبری: بدون حمایت رهبری، پرسوناها ممکن است به درستی استفاده نشوند و تأثیر مثبتی بر طراحی نداشته باشند (Radiant Digital, 2023).
- عدم درک صحیح از نیازهای کاربران: اگر پرسوناها به درستی ایجاد نشوند یا بهروزرسانی نشوند، ممکن است نیازهای واقعی کاربران را به درستی منعکس نکنند (Radiant Digital, 2023).
نمونههای موفق
نمونههای موفقی از استفاده از پرسوناها در طراحی محصولات دیجیتال وجود دارد:
- Spotify : با استفاده از پرسوناها، Spotify نیازهای برآورده نشده کاربران را شناسایی کرد و ویژگیهایی مانند Discover Weekly و پلیلیستهای شخصیسازی شده را معرفی کرد که منجر به افزایش 30 درصدی تعامل کاربران شد (xcube LABS, 2024).
- Airbnb :Airbnb با استفاده از پرسوناها، تجربههای کاربری را برای میزبانان و مهمانان بهینهسازی کرد و به افزایش رضایت کاربران و افزایش تعداد رزروها کمک کرد (Javier, 2024).
نتیجهگیری
پرسوناها ابزاری قدرتمند برای طراحان هستند تا بتوانند تجربههای کاربری استثنایی خلق کنند. با استفاده از پرسوناها، طراحان میتوانند با کاربران همدلی کنند، تصمیمات طراحی را بهبود بخشند و محصولاتی را توسعه دهند که نیازها و خواستههای کاربران را بهتر برآورده میکنند. با این حال، باید به چالشها و محدودیتهای استفاده از پرسوناها نیز توجه داشت و از دادههای واقعی و بهروز برای ایجاد پرسوناها استفاده کرد. در نهایت، پرسوناها به طراحان کمک میکنند تا با کاربران ارتباط برقرار کنند و تجربههای کاربری را بهبود بخشند، که این امر به موفقیت محصولات دیجیتال منجر میشود.
منابع
- Aela. (2021). Persona: Why Is It Essential for Any UX Design Project? Retrieved from https://www.aela.io/en/blog/all/persona-essential-ux-design-project
- Interaction Design Foundation. (2024). Personas – A Simple Introduction. Retrieved from https://www.youtube.com/watch?v=XnG4c4gXaQY
- Javier, L. (2024). Persona: User-Centric Product Design. UX Planet. Retrieved from https://uxplanet.org/persona-user-centric-product-design-80f3157d9197
- Nielsen, L. (2024). Personas: Why and How You Should Use Them. Interaction Design Foundation. Retrieved from https://www.interaction-design.org/literature/article/personas-why-and-how-you-should-use-them
- Radiant Digital. (2023). Understanding the Limitations of User Personas for UX Design. Retrieved from https://www.radiant.digital/understanding-the-limitations-of-user-personas-for-ux-design/
- Wix. (2024). User personas: What are they and why they matter in UX design. Retrieved from https://www.wix.com/blog/2024/01/user-personas-ux-design
- xcube LABS. (2024). Product Design and the Role of User Personas. Retrieved from https://www.xcubelabs.com/blog/the-role-of-user-personas-in-product-design/