محسن سمسارپور
مقدمه
تحول دیجیتال شامل پذیرش فناوریها و فرآیندهای دیجیتال، برای تغییر اساسی نحوه عملکرد یک کسبوکار و تعامل با مشتریان است. راهحلهای فناوری، از جمله هوش مصنوعی، اینترنت اشیا (IoT) و سیستمهای اتوماسیون مبتنی بر ابر، اغلب به عنوان عناصر اساسی ابتکارات تحول دیجیتال به حساب میآیند. در حالی که این فناوریها برای جایگزینی فرآیندهای دستی و برنامهها و زیرساختهای قدیمی کلیدی هستند، تحول دیجیتال مجموعه گستردهتری از روشها و اهداف، از جمله بهبود برنامهریزی کسبوکار، مراقبت از مشتری و موارد دیگر را در بر میگیرد. برای مثال، برخی از ابتکارات به دنبال تغییر فرهنگ شرکت با درخواست از همه کارکنان (از مدیران ارشد گرفته تا کارگران خط تولید) هستند تا خلاقانهتر فکر کنند و با روشهای جدید انجام کارها سازگار شوند.
تحول دیجیتال چیست؟ از نگاه اوراکل
تحول دیجیتال مجموعهای از ابتکارات است که شرکتها را تقریباً در همه جنبههای کسبوکار، از جمله زنجیره تأمین، امور مالی، حقوق و دستمزد، منابع انسانی، خدمات مشتری، فروش و بازاریابی، از فرآیندهای دستی و آنالوگ به فرآیندهای دیجیتالی سوق میدهد. اغلب، مرحله اولیه در این پروژهها دیجیتالیسازی است، که فرآیند تبدیل اطلاعات به فرمت دیجیتال است (به عنوان مثال، اسکن قرارداد کاغذی یا فاکتور به یک فایل دیجیتال) هنگامی که دادهها توسط رایانه قابل خواندن هستند، شرکتها میتوانند فرآیند دیجیتالیسازی را آغاز کنند که شامل جایگزینی سیستمها و فرآیندهای قدیمی برای خودکارسازی گردش کار، افزایش کارایی، افزایش بهرهوری کارکنان و ارائه نتایج کسبوکار مورد نظر است.
برخی از شرکتها برای جذب فرصتهای رشد یا پاسخگویی به افزایش فشار رقابتی، انگیزه دیجیتالی کردن و دیجیتالی شدن را دارند، در حالی که برخی دیگر به دلیل نیاز به همگام شدن با استانداردهای نظارتی در حال تغییر هستند. در بخش عمومی، پروژهها اغلب با تمایل به حفظ منابع و در عین حال ارائه خدمات بهتر به مؤسسات به این سمت سوق پیدا میکنند. انگیزه اساسی هرچه که باشد، رهبران کسبوکار و فناوری اطلاعات که این پروژهها را برنامهریزی میکنند باید سعی کنند راههای جدیدی را ایجاد کنند که شرکت آنها میتواند فناوری، افراد و فرآیندها را برای پیشبینی و انطباق با شرایط در حال تحول بازار به کار گیرد.
تفسیر تحول دیجیتال از نگاه اوراکل
از آنجایی که تحول دیجیتال به فرآیند ادغام فناوری دیجیتال در تمام جنبههای کسبوکار اشاره دارد، بنا به تعریف به دو چیز نیاز دارد: یک درک کاملی از هزینهها و قابلیتهای فناوریهای فعلی و دو تعهد فرهنگی به تغییر نحوه اداره کسبوکار. با وجود این موارد، میتوانید مدلهای عملیاتی، فرآیندهای دپارتمان و استراتژیهای تجاری را دوباره ایجاد کنید.
برخی از فناوریها اغلب با تحول دیجیتال مرتبط هستند، زیرا آنها شرکتها را قادر میسازند فرآیندها را خودکار کنند، روندها را پیشبینی کنند، جریان کار را سادهسازی کنند و ایمنی و کیفیت محصول را بهبود بخشند. این فناوریها شامل سرویسهای ابری، هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی، دستگاهها و حسگرهای اینترنت اشیا، واقعیت افزوده/ واقعیت مجازی و تجزیهوتحلیل دادههای پیشرفته بهکاررفته در منابع بلادرنگ، از جمله فیدهای ویدئویی هستند. هوش مصنوعی مولد، که هوش مصنوعی است که متن و تصویر تولید می کند، آخرین مرز است که میتوان از آن به عنوان یک راهکار دیجیتال نام برد.
سرویسهای ابری بهویژه کار شرکتها را آسانتر میکند تا با بتوانند فرایندهای خود را با فناوریهای جدید آزمایش کنند، منابع محاسباتی خود را در صورت نیاز افزایش یا کاهش دهند، و مجموعههای دادهای بزرگ را بدون ادغام زیرساختها و هزینههای مرکز داده تولید و تجزیه و تحلیل کنند. ارائهدهندگان سرویسهای ابری انعطافپذیری را در خدمات خود ارائه میدهند که بسیاری از شرکتها برای سرعت بخشیدن به تحولات خود و در عین حال ماندن در رنج بودجه مشخص به این مهم نیاز دارند.
مرحله بعدی تحول دیجیتال وظیفه ایجاد فرهنگ تحول دیجیتال است. شرکتها اغلب متوجه میشوند که زمان آن فرا رسیده است که ابتکارات تحول دیجیتال را انجام دهند، زمانی که سیستمها و فرآیندهای قدیمی آنها در انطباق با تغییر انتظارات مشتری و شرایط بازار در یک نقطه ضعف رقابتی قرار میگیرند. آنها به تحولات دیجیتالی نگاه میکنند تا به آنها کمک کند تا اختلالات بازار، حرکت رقبا و الزامات تجاری را پیشبینی کنند و سریعتر به آنها پاسخ دهند.
ابتکارات تحول دیجیتال باید کارکنان را در همه سطوح تشویق کند تا روشهای جدیدی را برای انجام کارهای خود بپذیرند، به طور مداوم مهارتهای خود را تقویت کنند و به دنبال همکاری نزدیکتر با سایر واحدهای تجاری باشند.
سه عنصر اصلی تحول دیجیتال
تحول دیجیتال شرکتها را ملزم میکند تا کارهایی بیش از صرف فناوریهای جدید انجام دهند. ابتکارات موفق به طور استراتژیک به سه عنصر اساسی می پردازد.
۱. فیزیکی
تحول دیجیتال، فناوریهای پیشرفته را برای دور کردن کسبوکارها از فرآیندهای دستی دستوپا گیر و مستعد خطا به سمت فرآیندها و راهکارهای دیجیتال سوق میدهد. این عنصر فیزیکی یک تحول میتواند بهرهوری را افزایش دهد و کارایی را در هر بخش از یک کسبوکار افزایش دهد. به عنوان مثال، دفاتر از ثبت اسناد مبتنی بر کاغذ به جمعآوری و اشتراکگذاری دادههای رایانهای تغییر میکنند، و خطوط تولید با روباتیک و حسگرهای راه دور خودکار میشوند که دادهها را به برنامههای مبتنی بر هوش مصنوعی ارسال میکنند. اینها نمونههایی از تبدیل فضای فیزیکی به دیجیتال در کسبوکار است.
۲. شناختی
تحول دیجیتال به کسبوکارها این امکان را میدهد تا از دادههای خود به روشهای جدید و قدرتمندی با استفاده از هوش مصنوعی/یادگیری ماشینی بهره ببرند (فناوریهایی که به رایانهها امکان میدهند فرآیندهای شناختی را شبیه نحوه تفکر و استدلال انسانها انجام دهند) شرکتها به طور فزایندهای به این نوع سیستمهای شناختی برای انجام کارهایی مانند پیشبینی وضعیت مالی خود، پیشبینی تغییر رفتارهای بازار، و کسب بینش بهتر در مورد اثربخشی فرآیندهای کسبوکار متکی هستند. برای اجرای موفقیت آمیز عنصر شناختی یک تحول، شرکتها در حال استخدام دانشمندان و تحلیلگران داده و یا استفاده از برنامههای کاربردی ابری با قابلیتهای هوش مصنوعی داخلی هستند.
۳. فرهنگی
تحول دیجیتال تنها زمانی میتوانند موفقیتآمیز باشند که کارمندان، بهویژه آنهایی که در مسیر انجام وظایف خود قرار دارند، از تغییرات ناشی از اتوماسیون (خودکارسازی فرایندها) و کار در کنار ماشینهای «هوشمند» استقبال کنند. این موضوع معمولاً مستلزم یک تغییر فرهنگی است که فراتر از آموزش کارکنان برای کار با سیستمهای جدید است. شرکتها باید قدردانی از اهداف تحول دیجیتال و ارزش فرآیندها و قابلیت های جدید مبتنی بر فناوری را در نیروی کار خود القا کنند.
جمعبندی
نگاه اوراکل در مورد فرایند تحول دیجیتال و استفاده از راهکارهای دیجیتال در کسبوکارها نگاهی جامع است. اوراکل معتقد است اگر چه ابزارها و فرایندها اولین عناصر برای دیجیتالی شدن هستند اما تحول دیجیتال اتفاق نخواهد افتاد تا زمانی که فرهنگ سازمان تغییر نکرده باشد و کارکنان بر این باور نباشند که باید به سمت دیجیتالی شدن حرکت کنند. اوراکل بر همین مبنا سه عنصر تغییرات فیزیکی، شناختی و فرهنگی را لازمه تحقق کامل تحول دیجیتال در سازمانها و کسبوکارها میداند.